Yayın Tarihi: 04.09.2023 14:01

Dünyada 2014 yılında tarımına başlanan altınotu bitkisinin dünyada ve ülkemizdeki üretim alanları gün geçtikçe artmaya deva ediyor. Bu amaçla 2015 yılından bu yana 8 farklı ülkeden (Almanya, Sırbistan, Hırvatistan, Bosna Hersek, Bulgaristan, Yunanistan, İspanya ve Romanya) ve ülkemiz florasından toplanan altınotu tohumları 2016 yılında fide haline getirilerek Merkezimiz araştırma alanlarına dikilmiştir. 

Dünyada endüstrisi yeni oluşmaya başlaya altın otu  [1 da’dan 1 ton herba ve 1 kg uçucu yağ (1800 €/kg) elde ediliyor] hem kozmetik ve parfümeri alanında hem de tıbbi alanda yapılan araştırmalar neticesinde dikkatleri üzerine çekmiştir. Merkezimiz bünyesinde yürütülen 2020-BTAP1-0074 kodlu "Göller Yöresinde Kültürüne Başlanan Altın Otu Bitkisinin Tarımsal Potansiyelinin ve Endüstriyel Değerinin Belirlenmesi" konulu proje ile değerli bir uçucu yağ bitkisi olan altınotun gerek Göller Bölgesine uyumlu ve gerekse de kozmetik veya parfüm endüstrisinin ihtiyaçlarına cevap olabilecek verimlilik ve kaliteye sahip genotiplerin belirlenerek ıslah süreci sonunda çeşit tescili hedeflenmektedir. 

 

Altınotu ile ilgili kısa bilgi;

Asteraceae familyasına dahil olan altın otu bitkisi (Helichrysum) latince helios (Güneş) ve chrysos (altın) kelimelerinden türemiş olup dünyada 600 adet ve ülkemizde alt türleri ile birlikte yaklaşık 25 adet türü bulunmaktadır. Dünyada 2014 yılına kadar Bosna Hersek, Hırvatistan ve Romanya gibi balkan ülkelerinde doğal vejetasyondan yoğun toplamalar sebebi ile tür yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalan altın otu doğadan toplatılma yasağını beraberinde getirmiştir. Bunun üzerine kültüre alma çalışmaları başlamış ve şu anda belirtilen ülkelerde tarım alanları büyük bir artış göstermeye başlamıştır. Ancak dünyada çok fazla türe sahip olan altın otunda tarımda çoğunlukla H. italicum türünün yetiştiriciliği yapılmaktadır. Diğer taraftan Fransa’nın lavanta tarlaları ile bilinen Grasse bölgesinde son yıllarda lavanta tarlalarında Hyalesthes obsoletus tarafından taşınan ve stolbur fitoplazma adı verilen yoğun fungal hastalık sebebiyle bitkilerde sararma ve kurumalar meydana gelmiş ve bölgede lavanta tarlaları sökülmeye başlamıştır. Bunun yerini altın otu plantasyonları almış ve lavanta (Lavender-Lavandula angustifolia) tarım alanları başta Bosna Hersek olmak üzere Balkan ülkelerine ve ülkemize kaydırılmıştır. Dünyada en fazla parfümeri ve kozmetik sektöründe ve özellikle dermakozmetik alanında uçucu yağı, konkreti ve absolütü kullanılan bitkilerden birisidir. Altınotu bitkisi çok yıllık olup, 10 yıla kadar ekonomik ürün alınmaktadır. 3. yaşından itibaren ekonomik verim çağına ulaşan bitkiler temmuz ayında çiçeklenmeye başlamakta ve çiçeklenme yaklaşık 20 gün sürmektedir.  1 da alandan yaklaşık 1 ton taze ürün alınmakta ve bu çiçekten de buhar distilasyon yöntemi ile 1 kg uçucu yağ üretilmektedir. Bitkilerin hasadından sonra uçucu yağ ve kalite kayıplarının yaşanmaması için 24 saat içerisinde damıtılması gereklidir.